Deskundigen zijn geïrriteerd omdat saldering zonne-energie mogelijk blijft.

KLIK HIER voor de toonaangevende werkgevers in Techniek

In 2004 werd de salderingsregeling geïntroduceerd om de adoptie van zonnepanelen te bevorderen. Deze regeling stelt eigenaren van zonnepanelen in staat om de opgewekte stroom die zij tijdens zonnige momenten aan het net terugleveren, te verrekenen met de elektriciteit die zij van het net afnemen wanneer er onvoldoende zonne-energie beschikbaar is. Hierdoor hebben veel mensen hun daken volgelegd met zonnepanelen. De regering en de Tweede Kamer waren van plan om de regeling vanaf 2025 af te bouwen.

KLIK HIER voor de toonaangevende werkgevers in Techniek

'Kleine portemonnee in het nauw'

Na zeven jaar debatteren stemden de Eerste Kamerfracties van BBB en GroenLinks-PvdA tegen het voorstel. Zij maken zich onder andere zorgen dat zonder de salderingsregeling de aanschaf van zonnepanelen onbetaalbaar wordt voor mensen met een beperkt budget.

Ineenstorting van de zonnepanelenmarkt

Het kabinet argumenteert dat de subsidie voor zonnepanelen niet langer nodig is, omdat de investering in zonnepanelen sowieso snel terugverdiend wordt. Op dit moment heeft één op de drie koopwoningen zonnepanelen. In de huursector is dit percentage lager, wat een punt van zorg is voor tegenstanders. De onduidelijkheid over de salderingsregeling heeft geleid tot een sterke daling van de zonnepanelenmarkt na enkele jaren van groei. De kosten van zonnepanelen zijn inmiddels gehalveerd ten opzichte van enkele jaren geleden.

Het kabinet vindt ook dat de salderingsregeling steeds oneerlijker wordt voor mensen zonder zonnepanelen. Dit komt doordat energieleveranciers hogere kosten maken als gevolg van de regeling, die zij vervolgens doorberekenen aan al hun klanten. Daarnaast pakt de vrijstelling van energiebelasting op zonnestroom nadelig uit voor huishoudens zonder zonnepanelen.

Geleidelijke afbouw van salderen tot 2031

De regeling zal niet abrupt worden stopgezet. Het plan was dat eigenaren van zonnepanelen vanaf 2025 tot 2031 een steeds kleiner deel van de opgewekte zonnestroom mogen salderen. In ruil daarvoor zou er een vergoeding komen voor alle stroom die teruggeleverd wordt aan het net. Het belastingvoordeel dat momenteel bestaat met salderen, zal verdwijnen. Alle elektriciteit die van het net wordt afgenomen, zal op dezelfde manier belast worden. Alleen de zelfverbruikte stroom van het eigen dak blijft gratis en belastingvrij.

Energie-experts vrezen dat het handhaven van de salderingsregeling congestie in het netwerk zal veroorzaken. In de zomer schakelen omvormers uit om te voorkomen dat het netwerk overbelast raakt. In de winter zorgt juist het verhoogde verbruik van elektrische installaties door huishoudens die salderen voor hogere pieken in het stroomverbruik op bepaalde momenten op de dag. Het afschaffen van de salderingsregeling zou huishoudens aanmoedigen om energie te gebruiken of op te slaan op het moment van opwekking. In huishoudens met een warmtepomp kan dit bijvoorbeeld door er tapwater mee te verwarmen. Thuisbatterijen worden ook gezien als een mogelijke vorm van lokale kortstondige opslag van zonne-energie.

Spannend: wat doen energiebedrijven?

Op het eerste gezicht lijkt de beslissing van de Eerste Kamer goed nieuws voor eigenaren van zonnepanelen, die langer kunnen profiteren van de terugleversubsidie. Het lijkt er echter op dat energiemaatschappijen extra kosten in rekening gaan brengen bij consumenten met zonnepanelen. Het wegvallen van de afbouw van salderen brengt het nieuwe kabinet echter gelijk voor een uitdaging: het handhaven van de salderingsregeling kost de staat tot 2031 2,9 miljard euro.

Reacties van brancheverenigingen

Techniek Nederland, de branchevereniging voor installatiebedrijven, is teleurgesteld over de beslissing, maar benadrukt dat de markt behoefte heeft aan duidelijkheid. "En die is er nu," aldus Doekle Terpstra.

Holland Solar is ook teleurgesteld en maakt zich zorgen over het netwerk. Ze vrezen met name de eerder genoemde congestie in het netwerk en missen de stimulans om zelf opgewekte stroom vooral zelf te gebruiken. Algemeen directeur Wijnand van Hooff zegt hierover: "Meer dan 2,6 miljoen zonnepaneelbezitters in Nederland gebruiken op dit moment gemiddeld 30-40% van de opgewekte stroom zelf. De rest wordt teruggeleverd via het elektriciteitsnet, wat op piekmomenten tot overbelasting kan leiden. Het terugleveren van zonnestroom op deze momenten legt extra druk op het elektriciteitsnet, wat leidt tot klachten over automatisch uitvallende omvormers. Een omvormer die uitvalt, zorgt ervoor dat de zonnestroom niet naar het net kan, maar ook niet zelf gebruikt kan worden. Netbeheer Nederland heeft berekend dat bij 750.000 huishoudens de omvormers op zonnige dagen uit zullen vallen."

Op dit moment zijn netbeheerders druk bezig met het verzwaren van het netwerk. Deze operatie zal echter niet voorkomen dat er de komende jaren omvormers uitvallen tijdens piekmomenten.